2 4 d e   a p r i l   2 0 2 5 .

Jellbakken.

 Uti Jellbakken blir grovi lagt i ny røyr under vegen. 
 Jell­bakke tyder for­øvreg bak­ke med ſkrinn vokſter.  Litt lenger oppe var det fyrr ein dam der ungarne var og bada rett ſom det var.  På ned­ſida var det udyrka felles­areal ſom ſeinare gjekk yver til Raſmus­haugen.
 Som me ſér er det i mot­ſetning til i fjor tid­leg vår: d'er neſten ikkje att ſnø.

5 t e   a p r i l   2 0 2 5 .

Sogn Avis.  Atter ein gong er det meldt um elds­påſetjing ſeint ein laurdags­kveld; fyrre gong var 4de mai i fjor. 

Meld frå til politiet um du veit noko.

9 d e   ſ e p t e m b e r   2 0 2 4 .

Styrtregn 2.

 Atter ein gong gjekk Joſtedals­elvi uppi ſtrengja­brui heiman­for Leirmo.  Som i fjor den 11te; altſo omtrent ſame datoen, ein ſkulde neſten tru det ovſelege regnet var men­neſke­ſkapt...  Måndag i veke 37 i fjor; måndag i veke 37 i år; blir det måndag i veke 37 neſte år ogſo?  (Kanſkje ikkje um dei lés dette;)  Det vil i ſo­fall bli 8de ſeptember 2025.

2 3 d e   a u g u ſ t   2 0 2 4 .

Kjemikalieſtripor.

 Deagel ſine ſpådomar um befolkings­nedgang — deſs ſtørre ned­gang i eit land, deſs meir ſprøyter dei der:  I Stor­britannia og USA ſprøyter dei voldſomt, og der er det ſpådd ein ned­gang på 77,1% og 68,5%.  I Norge ſprøyter dei meir ſporadiſk, og her er det ſpådd ein ned­gang på 24,5%.  I Aſia er det ikkje ſpådd nedgang i det heile, og der ſer ein helder ikkje kjemi­kalieſtripor (David G. Mahoney hadde nyſs ein lang rundtur der og ſåg ikkje ei einaſte ſtripe).  Kann det vera ein ſaman­hang?
 Og kor­leis ſér du ſkildnad på kjemikalie­ſtripor og kondens­ſtripor?  Kondens­ſtriporne blir heilt vekke eit ſtykke bakom flyet; kjemikalie­ſtriporne derimot: dei blir kje vekke, men ſpreier ſeg utyver ſom ull­dottar.
 Biletet frå Leirdalen er teke 23de april 2022 kl. 5:30, det i Gaupne 20 minuttar ſeinare.  So på kort tid hev me altſo her tri ſtripor jamſides. 

4 d e   m a i   2 0 2 4 .

Skogbrand.

 Laurdag ved midnatt var det ſkogbrand i ſvingen nedom der nyevegen ſluttar.

 Der ligg det ogſo fullt av ſigarettſneiper: om det er dei ſom hev forårſaka det brende graſet veit eg ikkje.

1 1 t e   ſ e p t e m b e r   2 0 2 3 .

Styrtregn 1.

 Svært ſjeldan ſér me Joſtedals­elvi ſo ſtor at ho tek oppi ſtrengja­brui heiman­for Leirmo.

  – Og det er flotte bær, ſa ho.

2 0 2 1 .

Ras.

 Det gjekk eit gaſtart ſtein­ras ned­om Leirmo­kleivi.

 Skaden vart ikkje ferdig reparert fyrr ſumaren etter­på, etterſom det då vart lagt ny aſfalt frå innom Haug­lund til rett nedom rasſtaden.

2 0 1 1 .

"Dagmar".

 Um kvelden 25de og natti til 26de deſember var det eit ovſeleg uvêr, kanſkje det verſte i manns minne.  Taket yver ſiloarne på nyefjøſen i Anders­garden bles av, taket bles av

fjøſen på Blokkeberg, det vart ſkador på taket til Erik-Lars­gard­fjøſen, og løa til Anders­garden (i Myri) bles ned [biletet].  Ho låg ſtrødd langt bort­etter markerne til Blokke­berg.  Det bles mange tre yver vegen meſt heilt frå Leirmo­øygarden og upp.  Straumen vart vekke i fire dagar, og faſt­tele­fonen kom aldri att.

2 0 0 3 .

Leirdalsvegen.

 Vegen upp i Leirdalen vart utvida, og i det brattaſte partiet vart det laga ny, litt flatare veg.

 I ſamband med dette vart det ogſo laga til parkerings­plasſar frå huſi på Blokkeberg og heilt heim til Løken, ved at vegen vart utvida.

1 9 7 4  —  1 9 7 8 .

Leirdølaanlegget.

Natur­øydeleggjing utan like.

 Dei ſom vedtok at Tuns­berg­dalen ſkulle raſeraſt greidde å øyde­leggja trivſelen for ei heil bygd.  Fyrr kunne ein ganga lange fine turar fram­etter; noko ſom no vart heilt u­råd.  Hadde ein til dømes gjeſter på vitjing i gamle dagar, var det faſt regel at ein tok dei med ſeg på ein fin ſpaſer­tur fram til vatnet.  Kanſkje rodde ein attpå­til fram til Vetle­vatnet og fiſka.
 Og ein kunne ganga fine turar etter den koſelege ſtien på bort­ſida av elvi, helt frå ſtrengja­brui til Stor­haug; han vart ogſo no totalt øyde­lagd.  Alt av gåing på nokon­lunde flate ſtiar var no totalt vekke; det ein hadde att var bratte ſtiar ſlik ſom til Non­haug, Skaret og Holten.  Med utſikt til øyde­leg­gjingarne.

 Leirdalsvegen vart utvida i ſvingarne for å få upp dei ſvære anleggs­maſkinerne, og på Leirmo­øy­garden vart det etter kvart bygd ei ny brei bru.  Men ho vart av ein eller annan grunn aldri aſfaltert, ſo ho er ſom eit vaſkebrett å køyra på.  Og rekk­verki ruſtar i kapp med gamle­brui.
 Det vart ſett upp bru og bygd anleggs­veg på bortſida av elvi, og oppſett brakke­rigg på Fjellſtølen. 
 Damen var tydelegvis ikkje bygd ſterk nok, for dei måtte til med kraftig for­ſterkning av han i 2016.  Dei måtte ogſo fyrr den tid ut­vida tunnelen til over­laupet, ſom var under­dimenſjonert.
 So — er damen no trygg?  For du veit, ſkulle det ſkje eit dam­brot med fullt magaſin vil flaumen i 1926 bli ſom ingen ting å rekna.

Leirdøla kraftverk.

Fyrſte driftsår: 1978.
Nedbørsfelt: 154 km².
Magaſinvolum: 173 millionar m³.
Vaſsſtand: 478/440 m. yver havet.
Effekt: 125 MW.
Normalprodukſjon: 522,4 GWh/år.
Full drift: 28.000 liter vatn i ſekundet.
Oppgradert kraftverk: år 2012.
Forſterka dam: år 2016.
Ny tranſformatorſtaſjon: år 2022.

1 9 6 3 .

Kommuneſamanſlåing.

 Luſter, Hafslo og Joſtedal [Joſte­dalen fyre 1917] (etabl. 1837) vart ſlegne ſaman til ein kom­mune.  Dette var ſtikk i ſtrid med inn­byggjarane ſitt ynſkje, og det førte til at mange no fekk mykje lenger veg til kom­mune­ſenteret. 
 So kva var vitſen?  Joſtedal kom­mune hadde rett­nok lågt folke­tal, men dei hadde no greidd ſeg bra til denne tid likevel, og dei visſte jo at dei vilde fenga fram­tidige kraft­inntekter.

 Dei tri kommunarne hadde hatt felles lækjarkontor i Marifjøra.

Innbyggjartal:

• Joſtedal kommune: 796.
• Hafslo kommune: 2384.
• Luſter kommune: 2673.

 Nye Luſter kommune hadde dermed i 1963 5853 innbyggjarar (i 2024 5371).

1 9 5 8 .

Straum.

 Det vart lagt inn ſtraum hjå ſamtlege i Leirdalen, og 16de auguſt vart ſtraumen ſett på.  Ogſo i Vig­dalen og i heile Joſtedalen fekk dei ſtraum dette året.  I Joſte­dalen var det ſume ſom ogſo fyrr hadde hatt ſtraum; frå lokale ſmå­kraftverk.

 No vart kvardagen mykje enklare, for fyrr måtte dei fyra i omnen ogſo um ſumaren for at fenga heitt vatn til kles­vaſk og oppvaſk, og varme til mat­laging.  Og ein fekk mykje betre ljos at hjelpa ſeg med um kveldarne, og mange kjekke elektriſke hjelpe­midlar, ſamt frys og kjøle­ſkåp.
 Og elektriſk ſaueſoks kunde no brukast, men det vart ikkje lagt inn ſtraum i fjøſen på Blokkeberg, då der ſnart ſkulde byggjaſt ny.  So til deſs klyppte dei ſauerne i kjøken.

 Men — no vart det jo vold­ſomt til ljos inne um kveldarne, med ein kraf­tig lampe midt uppi taket; inkje likte alle det ſo godt.  Det var meſt ſo det vart ukoſeleg.

1 9 5 8 .

Leirdalsvegen.

 „Bergens Tidende“s utſende med­arbeidar ſkreiv i 1926 um Leirdals­vegen:  „Det er en brat daarlig vei, ſom langt oppe i den endnu brattere li fører opover parallelt med elven.“
 Det vart no bygd ny veg, og han ſtod ferdig i 1963.  Frå krysſet i An­ders­garden og ut til Blokke­berg vart det bygd ny veg i 1971.  I 1974 vart Leirdals­vegen utvida i ſvingarne, og i 19[79] vart han aſfaltert.  An­leggs­vegen vart aſfaltert i 1986.  I 1993 vart det uppſett ein del auto­vern.  Nedre del av Leirdals­vegen vart bygd alt for bratt, og den aller verſte delen vart erſtatta av ny veg i 2003.  Men fort­ſatt er det ofte proble­matiſk å vinna ſeg opp att vinters­tid utan fire­hjuls­trekk.  Og mange ſit med hjarta i halſen når dei ſniglar ſeg ned­over på glatta.

 Av ſysſelſettings­proſjekt ſom er tenkt ſett i gang i Luſter i vinter kan nemnaſt Engja­dals­vegen i Gaupne.  Elles er det nå i gang arbeid på Leirdals­vegen med 6-7 mann.  Om ein kjem til å halda fram med arbeidet på denne vegen ut­over vinteren er uvisſt, det avheng m. a. arbeids­til­høva.

Sogningen.

 På ſtyggaſte partiet av Leirdals­vegen ſkal det no koma rekkverk, las ordførar Anders Bjørk melding om i ſiſte kom­mune­ſtyre­møtet i Luſter.

Sogns Avis.

• Vegen er litt over tri kilo­meter lang.
• Å ganga ned til Leirmo­øygarden tek om­lag tri kvarter (frå Blokke­berg).
⮞ Kjem ikkje heim utan fire­hjuls­trekk.

Inkje mykje til ſtøype­kant her; og det er omlag 100 meter rett ned i elve­djuvet.

Her var det alltid beſt å ſkunda ſeg forbi.

1 9 3 0 .

Leirmoøygarden.

 Jarnbrui på Leirmo­øygarden vart bygd.  Det var ei ſtål­fagverks­bru med ſpenn­vidde på 37 meter og 2,8 meter køyre­breidde.

 På biletet ſer me arbeidslaget ſom bygde brui.  Dei gjorde eit frami­frå arbeid.  Tak deg ein tur under brui og ſtuder funda­mentet.  Slikt flott ſtein­arbeid er det ingen ſom får til i dag, ſame kor mykje maſkiner og dingel­dangel dei måtte hava.

L a u r d a g   1 4 d e   a u g u ſ t   1 9 2 6 .

Storflaum.

 Denne dagen var det ein ofſeleg flaum frå Brim­kjedlen.  Tvo av kvern­huſi, millom anna Per­garden ſitt, ſom ſtod fram­på ſtølen, vart tekne av dei ovſtore vaſs­­mengderne.  På Blokke­berg mysſte dei ein ny­­ſlakta gris ſom ſtod i ſaltekar i det eine kvern­­huſet.  Same­leis gjekk det med fire ſlipe­­ſteinar, og brui ſom ſtod rett nedan­fyr gjerde til Haug­­lund reiſte.

 Det vart vekke ein del jord og ſkog, og øyde­lagt mykje turr­høy i Tuns­berg­­dalen.  Frammi der gjekk det ogſo mange beiſt på beite, (70—80 nauta­beiſt og 50 heſtar) men dei redda ſeg alle ſom ein.

 Den flaum­ſikre ſtein­­kvelvings­­brui på Leirmo­øygarden gjekk med.  Rett etter­på ſkifta elvi løp og byrja renna beint fram­­etter mot Alsmo.  Og ſo etter ei ſtund laga ho nytt løp mot den andre kanten, og byrja ſaman med Joſte­dals­­elvi å laga demning til heile Alsmo ſtod under vatn. 
 Leirmo fekk øyde­lagt mykje dyrka­­mark, og eindel ſkog.
 På Leirmo­øygarden var det tvo dagar etter flaumen ferdig ei naud­bru, og tvo dagar etter det byrja dei å ſetja upp ei provi­ſoriſk timmer­­bru.  Ho vart laga ſopaſs ſolid at ho ſkulde kunna brukaſt nokre år.

1 9 2 6 .

[Syrgjeleg ulukka paa burt­ſida av Leirmo­øy­garden.]

 Grenſa for Luſter gaar umtrent 10 km. fraa Gaupne upp­yver dalen, daa fyrſt byrjar Joſte­dal ſom ſtrek­kjer ſeg ca. 30—40 km. lenger inn millom dei himmel­høge fjelli, eit av dei villaſte dal­føre paa Veſt­lannet, og her gjeng ei av dei meſt nerve­ſkakande og ſtor­felte bil­rutor me hev her veſt­paa.
 Gjennom Joſtedalen er det ogſo tanken at ſam­ferdſla millom Sogn og Gudbrads­dalen ſkal gaa ein gong i fram­tidi naar ein ny gull­alder hev gjort folk vyrd­lauſe nok med pengane, enten veg eller helſt jarn­bana.  Jarn­bane kommi­ſjonen var her for nokre aar ſidan og ſaag paa „lokali­tetene” og heldt daa paa aa lida ei uferd med di ei av dei mange gamle bruene datt ned undet bilen, til all lukka hadde bilen ſo god fart at han kom ſeg yver paa andre ſida.  No ſkulde dei vore her att og ſett kor­leis elv og flaum kann herja her.
 Det var ogſo her at ei gjenta gjekk ſeg ut­fyre fjellet og ſlo ſeg ihel for umlag 14

Stedet hvor piken ſtyrtet ned er betegnet med et kryſs, den ødelagte bro over Leir­døla med to kryſs.

dagar ſidan.  Gjenta tente hja Preſte­gaard i Gaupne og ſkulde gaa med mat til ſlaatte­folki paa eit utlæge.  Ho hadde gjenge vegen fleire gonger fyrr, og vegen var bra etter Veſtands­forhold, ho fylde elvi meſt heilt fram.
 Men denne gongen tok ho ſeg upp paa fjellet og kom fram paa fjell­kanten 3—400 m. upp­yver ſlaatte­plasſen, og ned til denne var det berre ville ufſer, ikkje geite­veg ein­gong.  Men gjenta var upp­vakſi paa ein fjell­gard, og daa lende ned­etter vart verre og verre, brette ho upp ſkjørti ſo ho kunde kliva ſom ein kar, ſnart maatte ho kaſta fraa

ſeg mat­korgi, hadde nok med aa klara ſeg utan.  I køyre­vegen paa hi ſida av elvi ſtod tri kvinn­folk ſom ſkulde ned til Gaupne aa handla, men dei vart ſo rædde daa dei ſaag hi kom klivande at dei la paa ſprang heim­att.  No er det ingen ſom veit kor­leis det vidare gjekk fyrr dei fann henne i urdi ned­under drepi.  Ho hadde ei ſver gras­torva i handi ſo det er rimeleg at taket hev ſlept og ho hev ruſa utfyr.  Men ho maa ha vore meſt nede daa taket glapp, for ho var ikkje ſumdſlegi, hadde berre fenge eit fælt ſlag.  Men kva ho ſkulde den vegen naar ho var kjend med rette vegen er u­ſkynleleg.  Folk i Gaupne er fata­liſtar:  „Da va ſo laga at ho ſkulde drepa ſeg dan dagen”, ſegjer dei.

Gunnar Drægni.
Tidens Tegn, fredag 3. ſeptember 1926.

1 9 1 6 .

Buſsrute.

 Det vart ſett upp buſs­rute millom Sogn­dal og Joſte­dalen.  Ruta gjekk 3 – 4 gonger i veka i ſumar­halv­året.

 Bilen var ein Chand­ler med ſju ſitje­plasſar.
 Farts­grenſa var 30 km/t.

M a a n d a g   3 .   f e b r u a r   1 9 1 3 .

Fraa Indre Hafslo.

 I Marifjøra hev i vinter vore drive ein ſyſkule av Brita Leirdal.  Skulen hev vore ſøkt av 12 gjentor.  Siſte ſundags­kveld hadde dei ſlutnings­feſt der ſlegt og vener var gjeſter.  Alt arbeid vart framſynt i ſkuleromet, og dei 80 inn­bodne gjekk umkring og ſaag paa arbeidet.  Alle var ſamde um at

her var eit gildt arbeid utført ſo vel med kjole­ſaum, linſaum ſom mange andre finare ting.
 Det kom greidt fram at her var viſt ſtor dugleik av lærarinna likſom ogſo lære­gjentorne hadde brukt flid.
 Det er ovgildt aa vita at me hev ſo dugande folk her i Indre Sogn ogſo, og eg vil med visſa ſeia at det ſom vert ofra av tid og pengar til ein ſlik ſkule, er vel fare.

 Feſten byrja kl. 6 um kvelden og vart opna av lærar Øvrebø ſom bar fram ei takk og ei gaava fraa ſkule­gjentorne til Brita Leirdal.  Um kvelden vart ſkifta med talar og ſang.  Trond Feet bar fram ei takk fraa lærarinna for den gilde gaava ho fekk; mange andre var ogſo uppe og tala.  Feſten ſlutta kl. 11.  Eg vil faa lov aa ſeia takk for den gilde fram­ſyning av arbeidet og for feſtſtundi.
 Deltakar.

Sogns Tidende.

1 9 0 7 .

Nybygg.

 Det vart bygd ny kyrkje og ny bru i Gaupne.  Gamle­brui ſtod rundt femti meter framan­for; ho hadde fenge ſtore ſkader av elve­iſen.

1 9 0 6 .

Leirmoøygarden.

 Kvelvingsbrui på Leirmo­øy­gar­den vart bygd.  Ho ſtod rett uppan­for fag­verks­brui; det er enno lett å ſjå reſtarne etter funda­mentet på heimſida.

 Brui ſtod berre i 20 år.  I 1926 reiſte ho i den ovſelege flaumen frå Brimkjelen.

 «Leirdøla bro i Lyſter (i veien til Joſtedal) 1906.  Spor­vidde: 16,0m.  Fil: 4,8m.  Kjøre­bredde: 2,6m.»

1 7 .   j u l i   1 8 7 5 .

Ulykke.

 Den 17de ds. indtraf den ſørgelige Be­given­hed, at 8 Menneſker druknede paa Reiſe fra Solvorn til Mari­fjæren i Hafslo.  Da Veiret den om­handlende Dag var ſtille, maa Aarſagen til Ulykken have været den,

at Baaden var over­laſtet; der var nemlig 8 Mand paa en ganſke liden Færings­baad.  Blandt de For­ulykkede var der 4 Gaard­brugere, deri­blandt 2 af Bygdens bedſte Mænd, 2 Hus­mend og 2 Ung­karle.  Paa Baad­hvelvet fandtes den følgende Dag 2 Perſoner hængende faſt efter Baadfæſtet, men døde; de øvrige Perſoner vare endnu den 18de ikke gjen­fundne.  De for­ulykkede

havde den 17de været i Solvorn paa Diſtrikts­møde, men ſkjønt der paa denne Dag, ſom desværre al­mindeligt ved ſlige Sammen­komſter, en hel Del vare beruſede, ſkal dog ikke dette have været Tilfældet med de Druknede, ialfald ikke i nogen merkbar Grad, og Ulykken maa ſaaledes alene til­ſkrives den Omſtændig­hed, at Baaden var over­laſtet.

Dagens Nyheder. 
Tirsdag den 27de Juli 1875. 

1 8 5 8 .

Eimſkip.

 Det vart ſett inn eimſkip for frakt av pasſaſjerar og gods i faſt rute millom Marifjøra og Bergen.  Når der var is på fjorden, gjekk båten ſo langt han kom, og ſo fekk pasſaſjerarne ganga på

iſen reſten av vegen, eller dei vart ſette av på næraſte isfrie ſtoppeſtad.
 Seinare gjekk eimſkipet ogſo til Skjolden, men der var det ikkje kai i byrjingi, ſo dei måtte nytta robåtar for å koma ſeg ut til ſkipet.

1 8 3 8 .

Luſter kommune.

 Luſter kommune vart ſkipa.

 Kommunen hadde tri offentlege vegjer: Røneid — Joſtedal grenſe, Eide — Optun og Kvåle — Næs.

1 6 0 0 .

Norìg.

 På eitt eller anna tids­punkt ſkjedde det ei voldſom endring av landet vårt. Fyrr var her knapt fjordar, og Sta­vanger låg langt inne i landet.  Sogne­fjorden ekſiſterte ikkje, der var berre ein ſtor innſjø yver det ſom no er [gamle] Sogndal kommune.  Me ſer at det ſtemmer godt: fjell­topparne her er lågare enn dei rundt; d'er 'kje ſnø på deim på biletet.
 Truleg ſkjedde det ein eller fleire enorme elektriſke ut­ladningar utan­for kyſten ſom ſprengde upp heile land­ſkapet.  Sjå på fjordarne og ſaman­likna dei med kor­leis lynet lagar far der det hev ſlege ned i ei myr.  Sjå på Sogne­fjorden med tilhøyrande dalfører — ſer det ikkje verkeleg ut ſom eit enormt lyn­nedſlag?  Og djupni er ogſo merkeleg: ved ut­gangen knapt 100 meter, medan lenger inne yver 1500 meter til grunn­fjellet på det djupaſte!

 Dette kortet er datert 1636.

 Men kva år ſkjedde det?  På eit kort frå 1636 hev dei byrja endra landſkapet til dagens; i Sta­vanger-­området.  So då ſkulde ein tru at land­ſkapet hadde endra ſeg ikkje ſo lenge fyrr, eller at det ikkje hadde funneſt folk her til å regi­ſtrera det på lange tidor.  For truleg var det ikkje mange ſom yver­levde ein ſlik kata­ſtrofe.  Kanſkje var det ogſo difor det gamal­norſke ſkrift­ſpråket brått gjekk ut or bruk?

 Trekyrkjorne kunde dei flytta rundt; verre var det med ſtein­kyrkjorne.  So kor gamal er t. d. Dale kyrkje?  Dei ſegjer at ho er frå 1306 eller fyrr den

 Biletet her viſer ei tre­plate påført ei leiande væſke ſom der­etter vart ut­ſett for 2000 volt.  Og nøy­aktig ſlik ſer fjordarne og dal­føri på Veſt­landet ut.

 Sognefjorden.

tid, men dei veit jo ikkje, og det er ſo mykje ſom ikkje er ſant av det ſom blir for­talt.  Ho er uanſett bygd etter at Sogne­fjorden vart til, naturleg nok, og er nok på­langt­nær ſo gamal ſom dei vil ha det til.  Og vilde det ikkje vore natur­leg at dei hogg inn års­talet kyrkja ſtod ferdig ein­kvar ſtad?  Det var no forøvreg ogſo ei u­vanleg ſtaſleg kyrkje for ſlikt eit fattegſleg lite ſamfunn.

 Som me ſér på korti er ſtor­parten av landet rimeleg flatt, og her er laga mange kanalar.  T. d. hev me ein kanal heilt frå Oslo til rett nord for Sogne­ſjøen.  So det er tydeleg at dei ferdaſt mykje med båt ogſo innom­lands.  Det ſame i Svea­riket.

 Dette kortet er datert 1595. 

 Dette kortet er datert 1607.

 Dette kortet er datert 1570.

Frisland.

 Og kvar vart det av Fris­land?  Som var ei ſtor øy (like ſtor ſom Irland) ſud for Is­land med ſju til elleve byar og mange tett­ſtader.  Ho og mange andre mindre øyar lenger ſud gjekk nok under ſam­ſtundes ſom Norìg upp­levde ſitt ragna­rok.

9550 år fyre vår tidsrekning.

Ragnarok.

 Det ſkjedde ein ver­dens­om­ſpen­nande kata­ſtrofe ved at jord­ſkorpa vreid ſeg og ſkipla koni­nenti og produ­ſerte ek­ſtreme flod­bylgjor og kolosſale vin­dar.  Og jord­ſkjelv og vulkan­utbrot ſo vold­ſomme at det er uråd å foreſtilla ſeg.  Meſt alt liv vart ut­radert.  Kanſkje tok alt dette berre ein times tid.
 Dette ſkjer med jamne mil­lom­rom, og me er i våre dagar tett innpå eit nytt ragna­rok.  Kvar gong tek dei enorme flod­bylgjorne med ſeg jord og ſtein og ruſk og raſk ſlik at dei er ſom ein tjukk graut, og etter­let ſeg meir eller mindre tjukke lag.  Biletet her er frå Amerika og viſer dette tydeleg.  Steinarne (og evt. gull og andre tunge metall) hev lagt ſeg til ro fyrſt, og ſo hev jord­laget ſakte ſige på plaſs etter kvart ſom vatnet roa ſeg og vart vekke.

 Det ein trur ſkjer er at laget den tunne jord­ſkorpa vår ligg på er nokon­lunde faſt ved normal jord­magne­tiſme, men ved reduſert magne­tiſme blir det flytande og der­med byrjar me å ſkreia rundt i meir og meir vold­ſom fart.  Med ek­ſtreme farts­vindar og vatnet i havi ſom fosſar inn yver land i fleire hundre meter høge bylgjor.
 Kontinenti blir presſa ſo hardt mot kvar­andre at dei dannar nye fjell­kjedor: desſe kunde gjerne fyrr liggja på havſens botn; flod­bylgjor ſo ſvære at dei kann ganga tvert yver heile USA; jord­ſkorpa ſprikk upp ſo ein ſer rett ned i raud­glødande lava; vindar ſo vold­ſomme at dei fær or­kanar til å ſveipa mild bris.
 Det vil taka mange år fyrr ein ſer att Soli, og meſt alt vatn vil bli ureina av dei enorme vulkan­ut­broti.  Ikkje mange yver­lever, og meſte­parten av desſe vil ſvelta i hel.  Ein er i prakſis attende på ſtein­alder­nivå.  Dette ſér ut til å ſkje gong på gong med rundt tolv tuſund års millom­rom.

Um ein befinn ſeg på ein "trygg" fjelltopp vil ein berre blåſa ned.  So beſte plasſen vil vera ein godt ſkjerma ſtad på auſt­ſida av eit fjell, ſo høgt uppe ſom råd.  Og ſjølvſagt ſo langt frå kyſten ſom råd.